ΤΟ "ΕΚΚΡΕΜΕΣ" ΚΑΙ Ο ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΟΣ ΜΑΣ "ΝΟΥΣ"

TO ΕΚΚΡΕΜΕΣ - ΜΕΡΟΣ Α'

ΤΑ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΚΝΙΟ ΑΣΜΑ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Φίλοι, σε δύο μέρη, θα προσπαθήσω να απαντήσω τα πιο ουσιώδη ερωτήματα που ταλαντεύουν τα σκεπτόμενα μέλη της ανθρωπότητος. Οι απαντήσεις ίσως βοηθήσουν να δούμε τα πράγματα από μία οπτική γωνία που ίσως αλλάξει άρδην την αντίληψή μας για τον κόσμο που μας περιβάλλει.

Πως φτάσαμε έως εδώ και που οδεύουμε ως ανθρωπότητα, και δη, ως Δυτικός πολιτισμός; Τι ρόλο έχουμε παίξει μέσα στον χώρο-χρόνο ως ανθρώπινο είδος;

Εξυπηρετούμε κάποιο σκοπό ή είναι τυχαία η ύπαρξή μας σε ένα χαοτικό σύμπαν; Εάν υποθέσουμε ότι υπάρχει νομοτέλεια, προς τι η εξέλιξή μας ως είδη φυλών και πολιτισμών που συχνά βρίσκονται και σε σύγκρουση;

Είναι όλα αυτά τυχαία;

Ε, λοιπόν, επειδή οι αλληγορικές και εικονικές προσεγγίσεις κάνουν τα πολύπλοκα θέματα πιο προσιτά, θα σας παρακαλέσω να μου δανείσετε την φαντασία σας.

Ας φανταστούμε την ιστορική πορεία του Δυτικού πολιτισμού (εφόσον κυρίως αυτός έχει επηρεάσει την υφήλιο πολιτισμικά και περιβαλλοντολογικά), όπως την έχει καταγράψει η Ελληνική κοσμοθεώρηση, ως ταλαντώσεις του εκκρεμούς ενός συμπαντικού ωρολογίου, του οποίου οι δείκτες κάποια στιγμή ολοκληρώνουν τον κύκλο τους και σηματοδοτούν την πλήρωση κάποιου χρόνου, εφόσον ο Χρόνος αποτελεί το μόνο σταθερό μέτρο όλων των εξελίξεων.

Ακόμη, ας φανταστούμε ότι η διαδρομή της κάθε ταλάντωσης αυτού του εκκρεμούς αντιπροσωπεύει δύο ανθρώπινες χιλιετίες αυτής της πορείας. Η αρχή της διαδρομής σημαίνει την γέννηση μίας εποχής, η μέση την ακμή της και το τέρμα της την καταστροφή της - ενώ η στροφή του εκκρεμούς προς την αντίθετη κατεύθυνση σηματοδοτεί την γέννηση μίας καινούργιας τάξεως πραγμάτων και ούτω κάθ' εξής.

Η κινητήριος δύναμη του εκκρεμούς πάντοτε υπήρξε η αναζήτηση του ανθρώπου για το θείον, ώστε αυτός να αιτιολογήσει την ύπαρξή του και τις πράξεις του σε ένα δυσνόητο σύμπαν. Οι ποικίλες ερμηνείες του τί κινεί ή τί κυβερνάει τον κόσμο πάντοτε καθόριζαν το πνεύμα κάθε περιόδου. Από Ελληνοκεντρική άποψη, καταμετρώνται τουλάχιστον τρεις εποχιακές διαδρομές στην ταλάντωση του αλληγορικού μας εκκρεμούς.

Την πρώτη εποχή σημάδεψε η χθόνια λατρεία του «αρίου» ανθρώπου. (Και για να μην παρεξηγηθώ, ήδη έχω επισημάνει ότι η χρήση Άριος αναφέρεται στον Δυτικό πολιτισμό που εδραιώθηκε γύρω από την άρουρα, την καλλιεργήσιμη γη). Και επειδή αυτήν την μητέρα γη λάτρευε ο άνθρωπος, θυσίαζε στα σπλάχνα της. Τα σπήλαια και τα βάραθρα λειτουργούσαν ως κατοικίες, αλλά και ως τόποι λατρείας. Οι «Αναθηματικοί βόθροι» (λάκκοι θυσίας) που έχουν βρεθεί στην Ελάτεια και στη Μαγούλα της Θεσσαλίας είναι ενδεικτικοί μίας εποχής όταν ο άνθρωπος απέδιδε την προέλευση των πάντων στα σπλάχνα της μητέρας γης. Όπως απεικονίζει και το αγαλματίδιο

της Κρητικής θεάς των όφεων, τα ερπετά θεωρούντο ιερά σύμβολα αθανασίας, θεραπείας και αναγέννησης, πιθανώς εξαιτίας της ανανέωσης του δέρματος και του γεγονότος ότι τρύπωναν και ξετρύπωναν από την γη, και άρα θεωρούντο τέκνα της. Συμβολικό απομεινάρι αυτής της χθόνιας εποχής είναι το «κηρύκειον» με τα περιτυλιγμένα φίδια που έως και στις μέρες μας συμβολίζει την ιατρική επιστήμη.

Ο τερματισμός της πρώτης διαδρομής του εκκρεμούς έμελλε να θανατώσει την χθόνια λατρεία, ενώ η στροφή του σηματοδότησε την γέννηση της ανθρωποκεντρικής εποχής. Οι ανθρωπόμορφοι, Ολύμπιοι θεοί υπέταξαν τη Γη φυλακίζοντας τα τέρατα-τέκνα της στα έγκατα των Ταρτάρων. Η σφαγή του όφεως Πύθωνα, γόνου της Γης, από τον θεό Απόλλωνα (εξ ου και το «Πύθιος Απόλλων») επισφράγισε το θείον στην επιφάνεια. Εν τούτοις, προφανώς η αλλαγή ήταν τόσο θεσμικά τραυματική, που ο θεός υποχρεώθηκε να εκτίει ποινή τρίχρονης εξορίας από τον τόπο όπου αργότερα θα εγκαθίδρυε το Μαντείον του στους Δελφούς. (Είναι άραγε τυχαίο που εξέτινε αυτή την ποινή στην Κρήτη, γενέτειρα της θεάς των όφεων, και συγκεκριμένα στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς;) Μελετητές διατείνονται ότι ο ίδιος ο Απόλλων ήταν αρχικά χθόνιος θεός, προτού μεταλλαχθεί στον πιο φωτεινό θεό του Ολύμπου. Αν ανατρέξουμε στην Ιλιάδα, θα παρατηρήσουμε ότι ο Όμηρος τον αναφέρει ως «μυοπομπό» που οδηγεί τους μύες, τα ποντίκια στο στρατόπεδο των Αχαιών.

Το θέμα της 'ερπετοκτονίας' ή 'τερατοκτονίας' δηλώνει την χειραφέτηση του ανθρώπου από τις χθόνιες δυνάμεις. Το θέμα επαναλαμβάνεται όταν ο Ηρακλής σκοτώνει τη Λερναία Ύδρα, ο Βελλεροφόντης τη Χίμαιρα, ο Περσεύς την φιδομαλλούσα Μέδουσα, ενώ ακόμη το απηχεί η Χριστιανική παράδοση με τον Άγιο Γεώργιο, που έφιππος σκοτώνει τον δράκοντα.

Τα δάση και τα απροσπέλαστα όρη που ακόμη αποτελούσαν μυστήριο για τον άνθρωπο γέννησαν κι άλλες ανθρωπόμορφες θεότητες, πολλές εκ των οποίων εσύναπταν σχέσεις και με θνητούς, κάτι που δήλωνε την αρμονική αλληλοεπίδραση ανθρώπου και φύσεως. Το πνεύμα της εποχής εκφράστηκε φιλοσοφικά, ποιητικά και καλλιτεχνικά κατά τα κλασσικά έτη, αλλά προς το τέλος της δεύτερης διαδρομής του μεταφορικού μας εκκρεμούς, που συμπίπτει με την Ρωμαϊκή περίοδο, ο άνθρωπος κυριολεκτικά απομυθοποίησε όλα τα επίγεια, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού του. Με μια αίσθηση ατιμωρησίας, 'λεηλάτησε' τη φύση την οποίαν είχε μυθοποιήσει, χρησιμοποιώντας ζώα και συνανθρώπους για διασκέδαση στις αρένες ενώ την ξυλεία των δασών για οχυρά και πολιορκητικές μηχανές.

Αυτός ο καταστρεπτικός τερματισμός της δεύτερης διαδρομής του εκκρεμούς σκότωσε την Αρχαία εποχή, ενώ η στροφή του γέννησε τον Μονοθεϊσμό μεταφέροντας το θείον στα ουράνια. Η εγκαθίδρυση του μονοθεϊσμού έθεσε τέλος στις πολυπρόσωπες μορφές του θείου. Φυσικοί χώροι όπως πηγές και δάση έπαψαν πλέον να θεωρούνται ιεροί τόποι λατρείας.

Αντικαταστάθηκαν από εκκλησιαστικούς θόλους που θα αντιπροσώπευαν την ουράνια προέλευση του Θεού. Όπως δηλώνουν και οι διωγμοί των «απίστων» κατά τα «Σκοτεινά Έτη» του Μεσαίωνος, ο άνθρωπος έπαψε πλέον να είναι το σημείο αναφοράς στην Δύση. Και αυτό σήμανε και την αρχή του τέλους των Αρίων εθνών και πολιτισμών, δηλαδή εκείνων των οποίων οι οικονομίες και οι παραδόσεις κάποτε ήσαν αρρήκτως συνυφασμένες με τον τόπο τους, την άρουρα γη.Τα Αβρααμικά δόγματα που επικράτησαν στην Μέση Ανατολή και Δύση έφεραν την νοοτροπία των Νομαδικών λαών που τα δημιούργησαν. Λαοί, που κατά τις μετακινήσεις των, ως «νομάδες» (εκ του «νέμω» - μοιράζομαι), τώρα θα νέμοντο την γη και τις οικονομίες των άλλων (των Αρίων), μέσα από τραπεζικά συστήματα που η εγκυμονούσα αντίληψη νομάδων έως και σήμερον πλέον ελέγχει.

Το ρητόν «Ο Θεός βοηθεί αυτούς που εξυπηρετούν τους εαυτούς των», νομαδική θεώρηση που τόσο ένθερμα ενστερνίστηκε η Δύση, παρείχε στον Δυτικό πολιτισμό τα ηθικά θεμέλια για την αποικιοκρατική του εξάπλωση που θα κατέστρεφε και άλλους γηγενής πολιτισμούς στην Αμερική, Αφρική και Ασία και την ανάπτυξη βιομηχανιών, που θα μετέτρεπαν την κοινωνία από «θεοκεντρική» σε «καταναλωτική».

Η Βιομηχανική Επανάσταση και οι ραγδαίες κοσμογονικές αλλαγές του προηγουμένου αιώνος που κυριολεκτικώς απογείωσαν τον άνθρωπο και τον μετέφεραν στην σελήνη σημάδεψαν το τέλος της τρίτης διαδρομής. Το ρηξικέλευθο ρεύμα της δεκαετίας του 1990 προς την «παγκοσμιοποίηση», θα σήμαινε το γοργό θάνατο των εθνικών οικονομιών και θα μετέτρεπε τον πλανήτη σε ένα οικονομικώς «παγκόσμιο χωριό» που συθέμελα θα κλόνιζε τις πάλε ποτέ παραδοσιακές κοινωνίες (π.χ. την Ελληνική).

Φαίνεται ότι ο Χρόνος/Κρόνος έκανε αυτό που ανέκαθεν έπραττε. Καταβρόχθησε όλους τους θεούς και τις δοξασίες του παρελθόντος, και ο Δυτικός Πολιτισμός φαίνεται να έχει γεράσει μαζί με τους τελευταίους Δυτικούς "Baby Boomers" - τα μεταπολεμικά γεννητούρια των δεκαετιών '50 και 60'. Αυτή ήταν η γενιά της λευκής μας φυλής που παρασίτησε στα συσσωρευμένα κέρδη του τελευταίου Παγκοσμίου πολέμου, και που τώρα εισπράττει τα δέοντα...Κατόπιν της απομυθοποίησης των πάντων, ο Χρόνος έκοψε τα φτερά του μικρού θεού Έρωτος, ο οποίος κάποτε κινούσε και τον Ελληνικό πολιτισμό. Κάτι που διαφαίνεται πλέον και στο διαμελισμένο είδος τέχνης και των ανέραστων ήχων των Κρονίων καιρών μας, αλλά και στα μάτια των παιδιών μας, κενά πλέον κάθε ενθουσιασμού για τον φυσικό κόσμο που κάποτε τα έλκυε στο παιχνίδι.

Κι αυτό, επειδή το συμπαντικό εκκρεμές, που στιγμιαίως σταμάτησε το 2000 Μετά Χριστόν, επέφερε τον θάνατο και την σήψη στην τελευταία ορμή του Δυτικού κόσμου. Και όπως ένας γηρασμένος οργανισμός δεν μπορεί να γεννήσει πλέον, και κατασπαράζεται από τις ελεύθερες ρίζες - τα στερημένα αυτά αδηφάγα κύτταρα που τον αποτελειώνουν- έτσι και στερημένες αφρο-ασιατικές ορδές κατακλύζουν την χώρα μας και την Δύση, παρασιτώντας σε ό,τι έχει απομείνει.

Εξ αυτής της αποσυνθέσεως του παλαιού κόσμου εμείς σήμερα βρισκόμαστε στην αφετηρία της νέας ροπής του εκκρεμούς - αυτήν της τέταρτης ιστορικής δισχιλιετίας.

Αν και τα νιάτα του ανθρωπίνου γένους, όπως εκδηλώθηκαν στο ανθρωποκεντρικό σφρίγος της Ελληνικής αρχαιότητος, αποτελούν πλέον παρελθόν, η δική μας γενιά τίκτει και διαμορφώνει τα μελλούμενα.

Το ερώτημα είναι, υπάρχει κάποια ομορφιά; Κάποια νότα αισιοδοξίας που θα μπορούσε να ανατρέψει το πολιτισμικό σκότος που μας περιβάλλει;

Ή μήπως αυτό σκότος είναι και αυτό νομοτελειακό, ώστε η ανθρωπότητα να εξυπηρετήσει κάτι ανώτερο από τον εαυτόν της;Βάσει αυτών των ερωτημάτων, θα επιχειρήσω κάτι αρκετά τολμηρό στο δεύτερο μέρος αυτής της παρουσίασης, απαντώντας στο μεγαλύτερο ερώτημα που ταλαιπωρεί την σκέψη του σκεπτόμενου ανθρώπου: Τί εξυπηρετεί η ύπαρξή μας;

Ωστόσο, θα ήθελα να κλείσω το πρώτο μέρος με τον έμμετρο λόγο που έγραψα το 1990 και που εκδόθηκε στο πρώτο μου βιβλίο «Οπλίτου Κραυγή» το 1995. Είναι σημαντική η ημερομηνία, επειδή πράγματι επαληθεύτηκε η θεωρία της στροφής του εκκρεμούς.
Το έγραψα Ελληνο-αγγλιστί για μεγαλύτερη εμβέλεια.

TO EKKPEMEΣ

Kάθε δυο χιλιετίες τερματίζει το εκκρεμές.

Κάθε τέρμα της ροπής του προμηνύει αλλαγές.

Eίν' αυτό που καθορίζει τον ανθρώπινο παλμό,

κοσμογόνων γεγονότων προμηνύει ερχομό.

Σαν η φόρα του αλλάζει, φέρνει τέλος και αρχή.

Η δεινή αυτή στροφή του τίκτει νέα εποχή.

Tελευταίο πλέον θύμα ήτ' ο κλασσικός πολιτισμός:

H Aθήνα και η Pώμη πια δεν λούονται στο φως,

σκεπασμένες απ' το σκότος μίας άλλης εποχής

των αγίων μας πατέρων θρησκευόμενης σχολής.

Αγνοούσαν πως το άνθος και αυτό θα μαραθεί,

όπως ό, τι ρέει στη φύση απ' τον ήλιο θα χαθεί.

Tου εικοστού αιώνος είμαι και μου έμελλε να δω

Τ' εκκρεμές να τερματίζει σε περίοδο που δρω.

Bλέπω σ' ό, τι είχε ανθίσει κατά όλη την ορμή

να επέρχεται η σήψις, η μοιραία παρακμή.

Aτενίζοντας το μέλλον, τρέμω, σταματά ο νους:

'Aρα τί παραμονεύει στη στροφή του εκκρεμούς;

THE PENDULUM

It takes two millennia for the Pendulum to swing,

Propelled by human destiny and all that it may bring.

When its momentum ceases for another fateful run,

That instant marks destruction, making way for what's to come.

Its last stroke brought untimely death to the Archaic Age;

Rome and Athens both succumbed engulfed in Christian rage.

Midway through its former swing the pious era grew,

Its founding fathers unaware of what was to ensue.

A twentieth century man am I, who's chanced to witness bear

A pendulum stroke come to an end; I wonder what may fare.

As I into the future look I shudder in dismay:

I dread what lurks beyond its turn and what's to come our way.

«ΤΟ ΕΚΚΡΕΜΕΣ» - ΜΕΡΟΣ Β

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΩΣ ΓΙΑ ΤΑ ΟΝΤΑ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΤΟΝ ΝΟΥ

Έχοντας, λοιπόν, διανύσει όλες της ταλαντεύσεις της ενηλικίωσής μας ως πολιτισμός, τώρα έχουμε φτάσει στο προχωρημένο γήρας. Όμως, το πλεονέκτημα ενός γέροντα είναι η σοφία και η αυτογνωσία, και ως εκ τούτου μπορούμε πλέον να απαντήσουμε το αιώνιο υπαρξιακό ερώτημα.

Τι εξυπηρετεί η ύπαρξή μας στο σύμπαν; Γιατί να έχουμε αναπτυχθεί κατά τέτοιον τρόπο που σήμερον μπορούμε πλέον να δικτυώσουμε επικοινωνιακά όλους τους πολιτισμούς του πλανήτη κατά τον ίδιο τρόπο που ένας εγκέφαλος αυτό-δικτυώνεται νευρωνικά για να πετύχει συλλογική σκέψη;

Το ότι η τεχνολογία μας αναπτύχθηκε σε αυτό το σημείο, ώστε να μπορώ εγώ πλέον να δικτυώνω τις δικές μου πνευματικές συνάψεις ως πομπός και παραλήπτης με τις δικές σας μου φαίνεται απόρροια μίας νομοτελειακής διαδικασίας - μία αναπόφευκτη εξέλιξη από τον τροχό έως και την διαστημική μας τεχνογνωσία.

Και εάν όντως επικρατεί αυτή η νομοτέλεια στο κόσμο, μήπως πιθανώς να χρειάζεται αυτό το σύμπαν νοήμονα πλάσματα για να του παρέχουν την συνείδηση και την εμπειρία του εαυτού του; Πως αλλιώς θα μπορούσε να έχει αυτογνωσία της ύπαρξής του ο συμπαντικός Νους, αυτόν που πολλοί ονομάζουν Θεόν, εάν όχι δια της νοήμονος ζωής που συγκροτεί το δικό του Συμπαντικό σκέπτεσθαι; Κάτι τέτοιο, εξ άλλου, δεν θα δικαίωνε τον Rene Descartes που είπε το περίφημο «σκέπτομαι, άρα υπάρχω»;

Μήπως οι ίδιες οι ζωές μας, και το κάθε ηλιακό σύστημα που φιλοξενεί νοήμονα όντα (τα οποία με το πλήρωμα του χρόνου επιτυγχάνουν κάποια διαδικτυακή σκέψη) συνιστούν απειροελάχιστες εκρήξεις κοσμικής νόησης που προσδίδουν στο σύμπαν συνείδηση, όπως και ο δικός μας εγκέφαλος παράγει αναρίθμητες ηλεκτρονικές συνάψεις στο χιλιοστό του δευτερολέπτου για να σκέπτεται; Αυτή η πιθανότητα ενισχύεται εάν λάβουμε υπ' όψιν ότι σε συμπαντική χρονο-κλίμακα η γέννηση και ο θάνατος ενός ηλιακού συστήματος δεν υπερβαίνει ένα χιλιοστό ενός συμπαντικού δευτερολέπτου. Είναι αυτός ο ρόλος μας λοιπόν; Να ωριμάσουμε συλλογικώς ως ανθρωπότητα σε τέτοιο επίπεδο που θα κατανοήσουμε το σύμπαν προσδίδοντάς του επίγνωση του εαυτού του;
Με άλλα λόγια, μήπως τελικά είμαστε οι αισθητήρες του κόσμου μας; Τα γειωμένα πηνία που εκπέμπουν τις εικόνες των σκέψεών μας σε έναν κεντρικό επεξεργαστή που ως εκ τούτου δικαίως λέγεται «παντογνώστης Θεός»;

Σ' αυτό το σημείο κάποιος κυνικός θα μπορούσε να αναρωτηθεί: Καλά όλα αυτά, αλλά εάν η κάθε μας ζωή εκπέμπει σκέψη για συμπαντική αυτογνωσία, πού μπορούμε να κατατάσσουμε τους μη σκεπτόμενους συνανθρώπους μας; Αυτά τα 5/6 του ανθρώπινου πληθυσμού τα οποία ο Γερμανός φιλόσοφος Σοπενχάουερ αποκαλεί «ανεπαρκή» για υψηλή σκέψη;

Μία εξ ίσου κυνική απάντηση θα μπορούσε να είναι ότι οι μη σκεπτόμενοι προκαλούν τους σκεπτόμενους να εκρήγνυνται πιο δυνατά, όπως η κοπριά θρέφει την άνθιση ενός λουλουδιού. Πως αλλιώς θα έλεγε ο Άινσταιν το μνημειώδες του: «Υπάρχουν δύο άπειρα: εκείνο του σύμπαντος και αυτό της ανθρώπινης ηλιθιότητος;»Εάν η θεωρία μου είναι σωστή, τότε μπορούμε να πούμε ότι ο Αναξαγόρας, που προ δυόμιση χιλιάδες χρόνια κατονόμασε το σύμπαν ως Τον Νου, μάλλον είχε δίκιο όταν είπε ότι «Όλα τα όντα τα κατέχει ο Νους, αλλά μόνον ολίγα όντα κατέχουν τον Νου» (Αριστοτέλους Περί Ψυχής, 404,b1)Και τα όντα που κατέχουν τον Νου δεν είναι άλλοι από τους φιλοσόφους, οι οποίοι αναδιφώμενοι το θείον, αναπτύσσουν θεωρίες.

Όσον για τα μη υψηλώς σκεπτόμενα μέλη της ανθρωπότητος, τα οποία είναι ευεπίφορα στο να απλουστεύουν τα πάντα μέσα σε κάποιο θρησκευτικό δόγμα, με την σειρά μου, θα ήθελα να προσθέσω ότι όπως και ο δικός μας εγκέφαλος αποτελείται από μέρη που ασχολούνται με τις μηχανικές λειτουργίες του νευρικού συστήματος, όπως αυτές της αναπνοής και της καρδιάς, χωρίς να μετέχουν στην νοητική επεξεργασία εξωτερικών ερεθισμάτων, ίσως έτσι και οι μη σκεπτόμενοι συνάνθρωποί μας να εκτελούν πρακτικές υπηρεσίες που στηρίζουν την "μηχανική" βάση του πανανθρώπινου πολιτισμού. Αυτοί, ως κατεξοχήν καταναλωτές, ή τέρατα πρακτικότητος της θετικής κατεύθυνσης παράγουν τα εργαλεία χρήσιμα για τους σκεπτόμενους «θεωρούς». (όπως και τους υπολογιστες δια των οποίων μπορούμε να επικοινωνήσουμε τις σκέψεις μας)Άρα, και οι μη σκεπτόμενες ανθρώπινες μάζες συνεισφέρουν τα μάλα για όποιαδήποτε ανάπτυξη.

Ως πρωταγωνιστές αυτής της χιλιετίας, λοιπόν, ίσως να έχουμε ωριμάσει αρκετά ώστε να αντιληφθούμε ότι το θείον (από το «θέειν» = κινούμαι, τρέχω) δεν βρίσκεται εκτός ημών, αλλά ότι και εμείς αποτελούμε ένα αναπόσπαστο κομμάτι της κοσμικής νόησης ενός σύμπαντος που σκέπτεται και εξελίσσεται μέσα από τα νοήμονά του όντα.

-Παναγιώτης Τερπάνδρου Ζαχαρίου-